ChatGPT is niet jouw cheerleader — waarom je juist kritische feedback van AI nodig hebt

Wie regelmatig met ChatGPT of andere taalmodellen werkt, herkent het vast: je legt een idee voor, vraagt of het klopt — en krijgt een enthousiast “ja, geweldig idee!”. Dat voelt prettig, maar het is niet altijd terecht.
Taalmodellen hebben van nature de neiging om complimenteus te zijn. Ze bevestigen jouw redenering of idee, ook als dat misschien niet helemaal klopt. Dat kan leiden tot een vertekend zelfbeeld of zelfs verkeerde aannames in je werk.
Als een AI-model jou onterecht bevestigt, loop je het risico om in een verkeerde richting te denken. Zeker wanneer je AI inzet voor onderzoek, strategie of creatieve concepten, kan zo’n te positieve toon zorgen voor self-fulfilling prophecy’s: je gaat geloven dat je idee goed is, simpelweg omdat het model dat zegt.
Toen GPT-5 (het nieuwste model van ChatGPT) werd uitgebouwd, hebben ontwikkelaars dit fenomeen deels teruggedraaid. Het model is iets kritischer ingesteld: het durft vaker tegen te spreken of genuanceerde feedback te geven. Toch viel dat niet bij iedereen in de smaak — veel gebruikers vonden die kritische houding “minder prettig”.
Maar juist dat ongemak is waardevol.
In een wereld waar AI steeds meer beslissingen ondersteunt, wordt kritisch denkvermogen de sleutel tot succes. Het vermogen om aannames te bevragen, argumenten te toetsen en alternatieven te overwegen, onderscheidt mensen van machines.
Gebruik daarom een taalmodel niet als applausmachine, maar als kritische sparringpartner. Vraag niet:
“Is dit een goed idee?”
maar eerder:
“Kun je als devil’s advocate uitleggen waarom dit misschien géén goed idee is?”
Die kleine verschuiving in formulering maakt een wereld van verschil.
Wie AI op deze manier gebruikt, vergroot niet alleen de kwaliteit van zijn ideeën, maar ook zijn eigen denkvermogen.
Conclusie:
ChatGPT is geen cheerleader, maar een briljante sparringpartner — als je hem de juiste rol geeft. Door het model expliciet te vragen om kritisch te reflecteren, voorkom je bevestigingsbias en maak je van AI een hulpmiddel dat je écht slimmer maakt.