Grokipedia: hoe Elon Musk zijn greep op kennis vergroot

Elon Musk doet het weer. Na de elektrische auto’s van Tesla, de hersenimplantaten van Neuralink, de ruimtevaart van SpaceX en de AI-chatbot Grok, heeft hij nu zijn vizier gericht op iets wat misschien nog fundamenteler is dan technologie zelf: kennis.

Met de lancering van Grokipedia – een alternatief voor Wikipedia – probeert Musk niet alleen een platform te bouwen dat “objectiever” zou zijn, maar ook zijn invloed verder uit te breiden. Achter de façade van innovatie schuilt een veel groter verhaal: de strijd om wie bepaalt wat waar is in het AI-tijdperk.

Van kennis delen naar kennis beheersen

Wikipedia is al twintig jaar het kompas van het internet. Miljoenen mensen raadplegen het dagelijks om feiten te checken of basiskennis op te doen. Het platform is gebouwd op één principe: openheid. Iedereen mag bijdragen, controleren en corrigeren.

Musk ziet dat anders. Hij noemt Wikipedia al langer “Wokepedia” – te links, te politiek correct, te subjectief. Zijn antwoord: een AI-gedreven encyclopedie, gevoed door zijn eigen model Grok, onderdeel van zijn AI-bedrijf xAI.

Op papier klinkt dat als vooruitgang. AI kan immers sneller schrijven, verbanden leggen en nieuwe kennis genereren. Maar er zit een addertje onder het gras: wie traint die AI? En met welke data?

In tegenstelling tot Wikipedia, waar discussie en diversiteit van perspectieven ingebouwd zijn, wordt Grokipedia een systeem waarin de algoritmes van één bedrijf bepalen wat als feit geldt. Dat is geen democratisering van kennis – dat is centralisatie ervan.

De tentakels van een kennisimperium

Musk bouwt niet zomaar bedrijven; hij bouwt een ecosysteem.

• Tesla geeft hem data over hoe mensen zich verplaatsen.
• Neuralink richt zich op hoe mensen denken.
• X (voorheen Twitter) bepaalt hoe mensen communiceren.
• En nu, met Grokipedia, begeeft hij zich op het terrein van hoe mensen leren en weten.

Het is een visionair maar ook zorgwekkend geheel. Want stel je eens voor: een toekomst waarin onze vervoersmiddelen, sociale netwerken, informatiebronnen én herseninterfaces allemaal verbonden zijn met dezelfde AI. Dan heeft één man niet alleen marktmacht – maar ook kennis- en invloedsmacht.

Wat begint als een nieuw kennisplatform, kan zo uitgroeien tot een machtscentrum van interpretatie. Musk hoeft dan niet meer te zeggen wat we moeten denken; zijn technologie bepaalt stilletjes waar we toegang toe hebben en welke informatie zichtbaar wordt.

Van feiten naar framing

De introductie van Grokipedia laat zien hoe het internet aan het kantelen is. Waar vroeger community’s en vrijwilligers kennis vormgaven, nemen nu bedrijven en algoritmes die rol over.
AI-systemen zijn niet per se fout, maar ze zijn ook niet neutraal. Ze dragen de aannames van hun makers, de data die ze kregen, en de doelen waarvoor ze zijn ontworpen.

En precies dáár wringt het.
Wanneer iemand als Elon Musk – met zijn uitgesproken politieke voorkeuren, invloedrijke platforms en miljardenbudget – zegt dat hij “objectieve kennis” wil brengen, is het goed om te vragen:

“Objectief voor wie?”

De strijd om vertrouwen

Als marketeer en kenniswerker zie ik hier een belangrijke les.
De komende jaren zal het niet langer gaan om wie de meeste data heeft, maar om wie het meeste vertrouwen weet te behouden.
Kennisplatformen, merken en organisaties moeten laten zien hoe ze hun informatie vormen, welke bronnen ze gebruiken, en welke waarden daaronder liggen.

Transparantie en menselijkheid worden de nieuwe valuta van geloofwaardigheid.

Tot slot

Grokipedia is meer dan een nieuwe website. Het is een symbool van een tijdperk waarin macht verschuift van overheden en gemeenschappen naar techbedrijven. Musk zegt dat hij met Grokipedia “de waarheid” wil herstellen. Misschien.
Maar als één persoon de infrastructuur bezit van hoe we rijden, communiceren, denken én leren… dan is het tijd om ons af te vragen:

Wie bepaalt straks onze realiteit – wijzelf, of de algoritmes van een miljardair?

‍